Kars Halk Ozanları
Halk şairleri
a) ÇILDIRLI AŞIK ŞENLİK : Kars’ın en sıkıntılı dönemlerinde Milli duyguyu ayakta tutmuş ve bu yolda ölmez eserler vermiş bir halk şairimizdir. Kendisi Çıldır’ın o zamanki adıyla Suhara bugün adı Yakınsu köyünde doğmuş, bugün sınırlarımızın dışında kalan Akbaba’ nın hozu köyünde ölmüştür. Mezarı doğduğu köy olan Yakınsu’dadır. Üç tane önemli halk hikayesi vardır. Bunlar : Salman Bey, Latif Şah ve Sevdekar’dır. Aşık Şenliğin şiirlerinde özellikle yurt ve kahramanlık temaları ağır basar. Oldukça meşhur olan 93 koçaklaması ve Ermeni komutanına verilen cevabı yanında sayısı 200’e yaklaşan kahramanlık şiiri vardır. Dili ağdalıdır.
93 KOÇAKLAMASI
Ehli İslam olan işitsin, bilsin Can sağ iken yurt vermeniz düşmana,İsterse uruset ne ki var gelsin,Can sağ iken yurt vermeniz düşmana
Kurşanın kılıncı, giyinin donu,Kavga bulutları sardı her yanı,Doğdu koç yiğidin şan almak günüCan sağ iken yurt vermeniz düşmana.
Asker olan bölük bölük bölünürSandınızmı ki Kars kalası alınırBoz atlar üstünde kılıç çalınırCan sağ iken yurt vermeniz düşmana
Kavga günü namert sapa yer ararEr olan göğsünü düşmana gererCemi Ervah bizlen meydana girerCan sağ iken yurt vermeniz düşmana.
Hele Al-Osman’ın görmemiş zorunDin gayreti olan tedarik görünAt tepin, baş kesin, kazağın kırınCan sağ iken yurt vermeniz düşmana.
Ben-Esferdir bilin Urusun aslı Orman yabanisi, balıkçı nesliHınzır sürüsüne dalıp kurt misali Can sağ iken yurt vermeniz düşmana.
ŞENLİK, ne durursunuz atları binin,Sıyra, kılıç düşman üstüne dönün,Artacaktır şanı bu Al-Osman’ınCan sağ iken yurt vermeniz düşmana.
b) KAĞIZMAN’LI HIFZI :Kağızman’da 1893 yılında doğmuş ve yine Kağızman’da 1918 yılında ölmüştür. İçli bir halk şairi olan Kağızmanlı Hıfzı’nın en yaygın şiiri SEFİL BAYKUŞ’ tur. Bunun dışında tabiatla söyleşileri oldukça önemlidir. Sade bir dille söylediği meşhur Çiçekler şiirini Turnalara yazdığı şu dörtlükler tamamlar gibidir. Doldu feleklere feryad’ü figan Ne zalim çağrışır gelen durnalarAdam mı dayanır, can mı dayanırGeldi daş demiri delen durnalar.
Yaralı yorgunlar geldi yetiştiOldu katar katar çaldı çağrıştıEyvah getti bulutlara karıştıSesi kulağımda kalan durnalar.
Sefil durnam bizim dilden kanamazAğırdır gövdesi dala konamazŞahandan havfeder yere inemezEyler dil şehrini talan durnalar.
Gözler bu meraktan dolukur ağlarGözümün yaşından yarılır dağlarDöğer sinesini göğerir bağlarO çalıp çağıran çalan durnalar
Mevlam bene bir çift kanat vereydiYorgun HIFZI durnalara ereydiHasret gözler belki yarı göreydi Dost köyünden geçer iken durnalar...c) MURAT ÇOBANOĞLU : 1940 YILINDA Kars istasyon mahallesinde doğmuştur. Küçük yaştan beridir aşıklıkla iç içe yaşadı. Babası da Kars’ın ünlü aşıklarından Gülistan ÇOBANOĞLU ve aynı zamanda Murat ÇOBANOĞLU’ nun ustasıdır. İlk olarak 1967 yılında Konya Aşıklar Bayramında genç yaşında birinci olunca, tüm Türkiye’de ad aldı. Bu arada çeşitli etkinliklere katıldı. Yurt içi ve yurt dışı turneleri oldu. Hepsinde birbirinden güzel başarılar kazandı ve namı iyice yayıldı. 1990 yılında Kültür Bakanlığı’nda Devlet Sanatçısı unvanını alarak şu anda sanatı sürdürmektedir. Evli ve 4 çocuk babasıdır. Kars’ta ozanlar kahvesinin sahibidir. Halen en başarılı aşıklarımız arasındadır. Murat ÇOBANOĞLU’ nun ilk iki eseri (bestesi) aşağıya çıkarılmıştır. Bir fendile geldi geçtiKiziroğlu Mustafa BeyHışmı dağı deldi geçtiKiziroğlu Mustafa BeyBir beyin oğlu zor beyin oğlu.
Vay ben ona eş olaydımAnadan onbeş olaydımKeşke ondan kardeş olaydımKiziroğlu Mustafa beyBir beyin oğlu zor beyin oğlu
Bir atı var ala paça Mecel vermez kırat kaçaAz kaldı ortamdan biçeKiziroğlu Mustafa beyBir beyin oğlu zor beyin oğlu
Hay edende haya teper Huy edende huya teperKöroğlu’ nu Suya teperKiziroğlu Mustafa beyBir beyin oğlu zor beyin oğlu
SEVDİĞİM YAR Sevdiğim yar bana göndermiş nameRüzgar dokunmamış dal ister bendenBir lezzet olması demiş dadında Hiç arı görmemiş bal ister benden Nerden alayım nerden bulayım
Ne bir ağacım var nede bir bağım Ne bir yuvam vardır nede otağım Ne bir sedirim vardır nede konağımAl kumaş içinden şal ister benden Nerden alayım nerden bulayım
Kaşları karadır kipriyi oktur Feleye karşılık oyunum yokturBir kuzu bulamam koyunum yokturYinede bir sürü mal ister bendenNerden alayım nerden bulayım
ÇOBANOĞLU derki iz bula bilmem Kışın çok ararım yaz bula bilmem İnsanlarda doğru söz bula bilmem Yalan söylemeyen dil ister benden Nerden alayım nerden bulayım
d) MURAT YILDIZ (KARAHANLI MURAT) Akyaka ilçesinin karahan köyünde doğdu. 1999 da Kars’ da öldü.
Bugün varam yarın yokamÇok çalıştım zahmetime ay hayıfGençliğimde yahşı yaman bilmedimHaram kattım zahmetime ay hayıf.
e) İLGAR ÇİFTÇİOĞLU : 1964 yılında Kars’ın Arpaçay İlçesi Taşdere köyünde doğdu. Halen yöresel olarak aşıklığını sürdürmektedir.
Göçmeyeydim bu şehireKars’ım sana hasret kaldımGöz yaşım döndü nehireKars’ımsana hasret kaldım
Bahçesini bağmanını Karadağ’ın dumanınıGöresidim insanınıKars’ım sana hasret kaldım.
Ayrıca Arif TELLİOĞLU, Orhan KARADAĞOĞLU, Maksut FERYADI, Emrah NAROĞLU, Ali Rıza EZGİ, Mürsel SİNAN, Önder ERDAĞI ve Günay YILDIZ ilimizin önemli aşıklarındandır.
